Schaamte
Deleuze/Guattari:The mantle of liberalism has been discarded and the most disgusting despotism in all its nakedness is disclosed to the eyes of the whole world.
That, too, is a revelation, although one of the opposite kind. It is a truth which, at least, teaches us to recognise the emptiness of our patriotism and the abnormity of our state system, and makes us hide our faces in shame. You look at me with a smile and ask: What is gained by that? No revolution is "made out of shame". I reply: Shame is already revolution of a kind; shame is actually the victory of the French Revolution over the German patriotism that defeated it in 1813. Shame is a kind of anger which is turned inward. And if a whole nation really experienced a sense of shame, it would be like a lion, crouching ready to spring.
(Brief aan Ruge, 1843)
We also experience it in insignificant conditions, before the meanness and vulgarity of existence that haunts democracies, before the propagation of these modes of existence and of thought-for-the-market, and before the values, ideals, and opinions of our time. The ignominy of the possibilities of life that we are offered appears from within. We do not feel ourselves outside of our time but continue to undergo shameful compromises with it. This feeling is one of philosophy's most powerful motifs.
(Qu'est-ce que la philosophie?)
(De schaamte in het Engels te lezen!) Wat het meest opvalt: de schaamte betreft niet zozeer "ons" als wel een contingente bepaling van dat "ons": Duitser, eigentijds... Maar sommige compromissen sluit je niet met je tijd maar met jezelf. De ene helft met de andere helft, opdat er een geheel is. Een schandelijk geheel.
5 Comments:
Ja, als het over schaamte gaat (vooral het ontkennen ervan) valt er meer zinnigs te leren bij Groucho dan bij de oude Karl. Die begreep echt helemaal niks van het fenomeen natie, vooral wat de explosieve kracht ervan betrof. De hele arbeidersbeweging stond niet voor niks op het verkeerde been in de zomer van 1914 (lees - ook in het Engels - Tom Nairn's 'The Modern Janus').
Die achterlijk romantische misvatting, dat naties zich zouden kunnen schamen en dan ook nog als natie zouden kunnen handelen als reaktie op al die schaamte. Hoewel, er bestaat wel zoiets: revanchisme! Met name de Oostenrijkse schilder (Anstreicher) AH wist de 'schaamte van het vernederde Duitsland' om te zetten in politiek explosief materiaal.
Marx had een opportunistische kijk op het fenomeen 'natie', wat blijkt uit zijn schrijfsels over Ierland en Polen. Hier zag hij de nationale tegenstelling in puur klassenreduktionistische zin als 'vehikel' voor de gedroomde ontwikkeling van de klassenstrijd, inzoverre oude grootmachten (Pruissen, Oostenrijk, Rusland en in geval van de Ierse kwestie Engeland) er door werden verzwakt.
Nee Jeroen, schaamte is helemaal niks. Mensen 'doen gewoon hun werk', zorgen dat de straat wordt afgezet, de treinen blijven rijden en wissels/seinen op tijd worden omgezet. Daniel Goldhagen weet er van mee te praten. Trouwens, WF Hermans (o.a. in 'Houten Leeuwen en Leeuwen van Goud')constateerde ooit ook dat bijna elke Nederlander in het verzet had gezeten.........
Either this man is dead or my watch has stopped.
Hé Jeroen, een beetje autobiografisch aan het mijmeren op het log van vandaag?
Zoals altijd, Jos.
Ik beschouw mijn weblog als strikt semi-autobiografisch.
Een reactie plaatsen
<< Home